Der Rynek von Leszno mit dem spätbarocken Rathaus (Foto: Jacek Lewiński, 2011)

Leszczyński Rynek z późnobarokowym Ratuszem (zdjęcie: Jacek Lewiński, 2011)

Miasto Leszczyńskich

Nazwa miasta, które wzmiankowano w 1393 r., a prawa miejskie otrzymało w 1547 r., wywodzi się od nazwiska jego założyciela, Rafała Leszczyńskiego. Miasto i region przez wiele stuleci należały do szlacheckiego rodu Leszczyńskich. Najbardziej znanym jego przedstawicielem był Stanisław I Leszczyński (1677 – 1766), który tutaj spędził młodość. Przy wsparciu Karola XII Szwedzkiego, pruskiego króla Fryderyka Wilhelma I, francuskiego dworu oraz w wyniku postanowień Konfederacji Warszawskiej Leszczyński był poważnym konkurentem saskiego księcia elektora w walce o polski tron. Dwukrotnie, w latach 1704 – 1709 oraz po śmierci Augusta II w latach 1733 – 1736, Stanisław Leszczyński został koronowany na króla Polski i Wielkiego Księcia Litewskiego. Jego życie naznaczone były piętnem sprzeczności: krótkotrwałe sukcesy oraz protekcje przeplatały się z ryzykowną ucieczką, zagrożeniem życia i uchodźstwem w Palatynacie Dwóch Mostów (Pfalz-Zweibrücken) oraz francuskim Nancy. W 1738 roku Leszczyński sprzedał Aleksandrowi Józefowi Sułkowskiemu dobra ziemskie Leszno i Rydzynę.

Aleksander Józef Sułkowski, unbekannter Maler

Aleksander Józef Sułkowski, malarz nieznany

Stanisław I. Leszczyński als König von Polen (Quelle: wikipedia, Aleksander Lesser)

Stanisław I Leszczyński jako król Polski (źródło: wikipedia, Aleksander Lesser)

Sułkowscy zajmują miejsce Leszczyńskich

Aleksander Józef Sułkowski (1695 – 1762) również wywodzi się ze starej polskiej rodziny szlacheckiej, był paziem na dworze Augusta Mocnego w Dreźnie, jak również przyjacielem i zaufanym młodego następcy tronu, księcia elektora Fryderyka Augusta. Piastował liczne urzędy, jednak w 1738 roku padł ofiarą intrygi swojego kontrahenta hrabiego Brühla, w skutek której wycofał się z wielkiej polityki i osiadł w Lesznie i Rydzynie. Tam zaspokajał swoje ambicje inwestora budowlanego oraz wprowadził powszechny obowiązek szkolny. Jego syn, Antoni Paweł Sułkowski (1785 – 1836) przejął władztwo terytorialne Rydzynę, służył w wojsku Napoleona oraz Księstwa Warszawskiego. W Bitwie Narodów stoczonej pod Lipskiem, po śmierci Księcia Poniatowskiego, dowodził pozostałymi wojskami polskimi.

Comenius, Heermann i inni

W 1516 roku znaleźli schronienie w Lesznie przepędzeni w czasie wojny trzydziestoletniej Bracia Czescy. Inna część Jednoty Braci Czeskich, w tym Jan Amos Komeński (Comenius), znaczący filozof, teolog i pedagog, uciekła do religijnie bardziej tolerancyjnej Polski w 1628 roku. Przez 15 lat Comenius żył i tworzył w Lesznie. W XVII w. dzięki rozwojowi handlu, produkcji sukna oraz przetwórstwa zbożowego miasto stało się drugim ośrodkiem gospodarczym Wielkopolski. Obok Comeniusa żył tutaj i zmarł (1647) także jeden z najznamienitszych niemieckich twórców pieśni kościelnych Johann Heermann. W 1707 roku w toku wielkiej wojny nordyckiej Leszno zostało spalone przez Rosjan. W 1793 roku przeszło we władanie pruskie, w międzyczasie jednak wchodząc w skład rządzonego przez saskiego króla Fryderyka Augusta I Księstwa Warszawskiego.

W owych czasach Leszno zamieszkiwało wielu mieszczan pochodzenia niemieckiego, miasto to leżało przy wschodniej granicy jednolitego, niemieckiego obszaru językowego. Przypuszczalnie właśnie dlatego F. A. Zürner daje czytelnikom swojego Przewodnika z Drezna do Warszawy (1738), następującą wskazówkę przydatną w drodze powrotnej: “W Lesznie zaopatrzenie podróżnych znowu jest dobre, a życie toczy się w podług dobrego niemieckiego sposobu i zwyczaju”.

 

  • Ratusz – barokowo-klasycystyczny gmach wzniesiony na fundamentach wcześniejszego budynku ratusza z 1639 roku
  • Rynek, otoczony barokowymi kamienicami, z których najstarsza pochodzi z 1634 roku (nr 29) oraz kamienicami z okresu grynderskiego (1870-1914)
  • Pałac Sułkowskich – barokowa rezydencja zaprojektowana przez architekta Pompeo Ferrari z II poł. XVII w.
  • Synagoga w dzielnicy żydowskiej, największa i prawdopodobnie najstarsza synagoga w woj. wielkopolskim z 1799 roku, w późniejszym okresie budowli nadano cechy secesji wiedeńskiej. Dziś mieści się tutaj Galeria Sztuki Muzeum Okręgowego ze stałą ekspozycją poświęconą Żydom w Lesznie.
  • Kościół św. Mikołaja – wzniesiony po 1680 roku na zlecenie Leszczyńskich przez Giovanniego Catenazziego, mieści się tutaj rodzinna krypta Leszczyńskich.
  • Kościół św. Jana Chrzciciela – wzniesiony pomiędzy 1652 a1654 rokiem przez Braci Czeskich w stylu późnego gotyku (patrz zdjęcie po lewej stronie)
  • Kościół św. Krzyża – pierwotnie kościół luterański, wzniesiony przez Pompeo Ferrariego u schyłku XVIII / na początku XIX w. Wokół kościoła w latach 1956–1960 urządzono lapidarium, w którym eksponowane są kamienie nagrobne (XVII-XIX w.) pochodzące ze zlikwidowanych protestanckich cmentarzy. Wśród nagrobków znajduje się epitafium Adama Samuela Hartmanna, nauczyciela króla Stanisława Leszczyńskiego.
  • Muzeum Okręgowe mieszczące się w dawnym budynku plebanii (XVIII w.) kościoła św. Krzyża, ekspozycja dotycząca historii miasta, regionalnych zwyczajów, malarstwo; wystawa portretów nagrobnych z II poł. XVIII w. oraz portretów członków rodziny Leszczyńskich
    •Kościół św. Krzyża (Zdjęcie: Jacek Lewiński, 2011)

    Kościół św. Krzyża (Zdjęcie: Jacek Lewiński, 2011)

     

    Synagoge in Leszno

    Synagoga w Lesznie

Oferta noclegowa Leszna jest naprawdę bogata. Poniżej kilka linków do różnych kategorii noclegów:

www.leszno.pl/Hotele_i_pensjonaty,391.html
www.leszno.pl/Zajazdy,393.html
www.leszno.pl/Palace_i_zamki,392.html
www.leszno.pl/Pola_namiotowe_i_campingowe,397.html

Linki:

www.leszno.pl